Kancelaria Adwokatów i Radców Prawnych
DĄBEK&KUSIK
Publikacje
Strona główna | O nas | Publikacje | Usługi | Kontakt
copyright by Magdalena Kusik-Balicka © 2017
22-500 Hrubieszów, ul. Rynek 36
adwokatka Magdalena Kusik–Balicka
radczyni prawna Małgorzata Dąbek
Kontakt z nami
Jesteśmy tutaj
Cechą konstrukcyjną podatku od towarów i usług jest to, iż podatnik może obniżyć kwotę podatku należnego o wysokość podatku naliczonego, w takim zakresie w jakim nabyte przez niego usługi i towary wykorzystywane są do wykonywania opodatkowanych czynności. Możliwości dokonywania odliczeń są jednak limitowane przez ustawę o podatku od towarów i usług ( zwana dalej ustawa VAT).
Stosownie do treści art. 88 ust. 3a pkt 4 ustawy VAT: „Nie stanowią podstawy do obniżenia podatku należnego oraz zwrotu różnicy podatku lub zwrotu podatku naliczonego faktury i dokumenty celne w przypadku gdy: (…) wystawione faktury, faktury korygujące lub dokumenty celne:
a) stwierdzają czynności, które nie zostały dokonane - w części dotyczącej tych czynności,
b) podają kwoty niezgodne z rzeczywistością - w części dotyczącej tych pozycji, dla których podane zostały kwoty niezgodne z rzeczywistością,
c) potwierdzają czynności, do których mają zastosowanie przepisy art. 58 i 83 Kodeksu cywilnego - w części dotyczącej tych czynności.
Prawo do odliczenia podatku ( obniżenia albo żądania zwrotu nadpłaty) było, a wielu przypadkach w dalszym ciągu jest podważane za sprawą cytowanego powyżej art. 88 ust. 3a pkt 4 lit a) ustawy VAT. Dotyczy to podatników, którzy uwikłani zostali w nieuczciwe działania swoich kontrahentów tj. gdy na innym etapie sprzedaży dochodziło do nieprawidłowości ( np. wystawca faktury VAT dopuścił się przestępstwa związanego ze sprzedawanym towarem bądź usługą ).
Organy administracji skarbowej po przeprowadzeniu postępowań kontrolnych podejmowały decyzje niekorzystne dla podatnika stojąc na stanowisku, iż dla uprawnienia do odliczenia podatku VAT obojętna jest okoliczność, faktycznego nabycia towaru czy też rzeczywistego jego wykorzystania na potrzeby działalności gospodarczej. Przyjmowano, iż nabywca automatycznie niemal tracił prawo do odliczenia podatku naliczonego, gdy po stronie wystawcy faktury VAT zostały stwierdzone uchybienia. W konsekwencji faktura VAT wystawiona w toku transakcji była uznawana, za dokument, który nie przedstawia rzeczywistego zdarzenia gospodarczego.
Organy postępowania administracyjnego ( urzędy skarbowe i izby skarbowe ) przyjmowały za pewnik domniemanie, iż podatnik działa ze świadomością, iż jest uczestnikiem sprzecznego z prawem procederu. Poza sferą zainteresowania organów skarbowych było w to czy podatnikowi rzeczywiście można przypisać winę czy faktycznie miał wiedzę, albo z łatwością mógł dowiedzieć się, że uczestnicy transakcji dopuścili się uchybień.
Na tożsamym stanowisku stawały sądy administracyjne. (vide Wojewódzki Sąd Administracyjny w Łodzi wyrok z dnia 02 marca 2017 roku, w sprawie sygn. akt I SA/Łd 784/16 ).
Taki jednak sposób stosowania art. 88 ust. 3a pkt 4 lit a) ustawy VAT sprzeczny jest z prawem unijnym, między innymi z dyrektywą 2006/112/WE RADY z dnia 28 listopada 2006 roku w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz.U. L 347 z 11.12.2006, s. 1). Znalazło to wielokrotnie odzwierciedlenie w rozstrzygnięciach Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej ( np. wyrok z dnia 21 czerwca 2012 roku w sprawach sygn. C 80/11 i C 142/11, C 273/11 Mecsek-Gabona Kft, C 324/11 Gabor Toth, C 285/11 Bonik, w sprawach C 131/13, C 163/13, C 164/13, postanowienie prejudycjalne z dnia 6 lutego 2014 roku w sprawie C 33/13).
W ocenie TSUE prawo podatnika do odliczenia podatku VAT nie może być podważone jeżeli:
rzeczywiście doszło do dostarczenia towaru albo wykonania usługi,
nabywca zapłacił należność wynikającą z faktury VAT, zaś
podatnikowi nie udowodniono, iż wiedział lub powinien był wiedzieć o nieprawidłowościach kontrahenta.
TSUE wskazywał na istnienie tzw. „dobrej wiary nabywcy towaru". Obalenie tego domniemania spoczywała na organie podatkowym, który opierając się na obiektywnych przesłankach, winien ustalić czy w danym przypadku, podatnik miał świadomość, że transakcja, będąca podstawą do odliczenia podatku VAT ( podatku naliczonego), albo żądania zwrotu nadpłaty związana była z przestępstwem wystawcy faktury VAT.
Zapatrywania takie podzielił Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 07 maja 2019 roku w sprawie sygn. akt I FSK 973/17.
Podobne publikacje:
Jak przekształcić spółkę komandytową po wprowadzeniu podatku CIT?,
Spółka komandytowa podatnikiem podatku CIT od 01 stycznia 2021 roku,
Rejestr beneficjentów rzeczywistych wpis do dnia 13 lipca 2020 roku, pod rygorem kary do 1000000 zł ,
Zgromadzenie Wspólników Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością (z o.o.) w czasie epidemii,
Działalność gospodarcza w formie prostej spółki akcyjnej (PSA),
Odpowiedzialność majątkowa wspólników za zobowiązania spółki jawnej,
Nowe zasady i surowsza odpowiedzialność spółek kapitałowych i innych podmiotów zbiorowych,
Sprawozdanie finansowe spółek prawa handlowego nowości 2018 roku,
Jak online dostać zaświadczenie o niezaleganiu z podatkami i składkami ZUS?.