Kancelaria Adwokatów i Radców Prawnych
DĄBEK&KUSIK
Publikacje
Strona główna | O nas | Publikacje | Usługi | Kontakt
copyright by Magdalena Kusik-Balicka © 2017
22-500 Hrubieszów, ul. Rynek 36
adwokatka Magdalena Kusik–Balicka
radczyni prawna Małgorzata Dąbek
Kontakt z nami
Jesteśmy tutaj
W dniu 22 kwietnia 2021 roku do Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej skierowany został prezydencki projekt kodeksu cywilnego przewidujący szczególny rodzaj zadośćuczynienia (druk 1125).
Projekt przewiduje dodanie do kodeksowych zasad regulujących zadośćuczynienie przepisu art. 4462, zgodnie z którym: „W razie ciężkiego i trwałego uszkodzenia ciała lub rozstroju zdrowia, skutkującego niemożnością nawiązania lub kontynuowania więzi rodzinnej, sąd może przyznać najbliższym członkom rodziny poszkodowanego odpowiednią sumę tytułem zadośćuczynienia za doznaną krzywdę.” Równocześnie proponowane jest wprowadzenie zasady, że zadośćuczynienie może zostać zasądzone za zdarzenia, które zaistniały przed dniem wejścia w życie przepisów, o ile roszczenie nie uległo przedawnieniu.
Pierwsze oględziny przywołanej wyżej propozycji legislacyjnej mogą wywołać wrażenie że jest to rozwiązanie korzystne i proobywatelskie, jednak bardziej szczegółowa analiza oparta na dotychczasowej praktyce prowadzi do wniosku, iż przepis jest zbędny, a w związku z zasadami prawidłowej legislacji może być mylący.
Jak jest teraz?
Żeby wyjaśnić postawioną tezę w pierwszej kolejności wskazać należy, iż dotychczas obowiązujące przepisy tj. art. 23 kc i art. 24 kc i w zw. z. art. 448 kc oraz praktyka ich stosowania ugruntowana uchwałą Sądu Najwyższego składu 7 sędziów z dnia 27 marca 2018 roku w sprawie sygnatura akt III CZP 60/17, pozwalają na zasądzenie zadośćuczynienia w każdym przypadku naruszenia dóbr osobistych, przy czym jest to w zasadzie nieograniczona ilość różnych, nienazwanych, stanów faktycznych. Przypomnieć, należy, iż kodeks cywilny zawiera art. 448 kc, który jest ogólną podstawa prawna zasądzenia odpowiedniej sumy tytułem naprawienia krzywdy (szkody niemajątkowej). Przepis ten daje Sądowi prawo do przyznania zadośćuczynienia osobie, której dobro osobiste zostało naruszone. Przy czym chodzi tu o każde dobro osobiste człowieka, zarówno wymienione w art. 23 kc, jak i tam nie wskazane, jest to bowiem przepis zawierający tylko przykłady dóbr osobistych należące do grupy najważniejszych, chronionych również przez Konstytucję Rzeczypospolitej Polskiej.
W przywołanej wyżej uchwale z 2018 roku Sąd Najwyższy potwierdził, iż osoby najbliższe mogą domagać się naprawienia krzywdy, polegającej na naruszeniu więzi rodzinnej, jeżeli członek ich rodziny min. rodzic, dziecko, dziadek, wnuk, rodzeństwo, w wyniku czynu niedozwolonego doznał ciężkiego i trwałego uszczerbku na zdrowiu albo rozstroju zdrowia. Sprawa, którą Sąd Najwyższy poddał badaniu, dotyczyła żądań rodziców małoletniej dziewczynki, która w związku z błędem lekarskim, w czasie porodu, doznała uszkodzenia mózgu i ostatecznie stała się dzieckiem wymagającym stałej opieki, niesamodzielnym, bez szans na polepszenie stanu zdrowia. Na rzecz dziecka zasądzono: rentę, odszkodowanie w związku z poniesionymi kosztami ( min. rehabilitacji i leczenia), zadośćuczynienie za doznaną krzywdę ( rozumianą jako krzywdę, której doznało dziecko). Istotą problemu, była jednak krzywda rodziców, bowiem również ich dobra osobiste, z uwagi na doznanie, przez osobę najbliższą, ciężkiego i trwałego uszczerbku na zdrowiu ( prawo do więzi rodzinnej ) zostały naruszone.
Sąd Najwyższy w swoim stanowisku nie miał, żadnych wątpliwości, iż szkoda osoby najbliższej skutkująca naruszeniem dóbr osobistych o charakterze rodzinnym daje podstawę do zasądzenia zadośćuczynienia za doznaną krzywdę członkowi rodziny (rodzicowi), którego dobro zostało naruszone. Podobne rozstrzygnięcia zapadły w sprawach sygnatura akt: III CZP 69/17 oraz III CZP 36/17.
Podsumowując, inicjatywa prezydencka, stanowi działanie wtórne, wobec już rozwiązanego problemu, dodatkowo, wprowadza do przepisów kodeksu cywilnego zbędną kazuistykę i zawężenie. Proponowana regulacja odnosi się, wyłącznie do krzywdy polegającej na niemożności nawiązania lub kontynuowania więzi rodzinnej, natomiast szkoda faktycznie może dotyczyć innych jeszcze dóbr. Nadto takie kazuistyczne rozwiązania mogą w przyszłości budzić wątpliwość orzeczniczą czy ustawodawca nie chciał zawęzić możliwości przyznawania zadośćuczynienia do ściśle wymienionych w przepisach przypadków.
Podobne publikacje:
Pieniądze za szkody na osobie-wypadek drogowy, błędy medyczne wypadków przy pracy co Ci się należy,
Zadośćuczynienie pieniężne należy się członkom rodziny w związku z wypadkiem osoby najbliższej,
Czy należy się odszkodowanie z tytułu opieki sprawowanej przez osoby najbliższe?
Za jaki czas wstecz można żądać alimentów? Należności za czas przed procesem,
Komu przysługuje świadczenie wychowawcze 500+ ? Opiekun faktyczny, władza rodzicielska naprzemienna.
Co to jest władza rodzicielska? Pozbawienie, ograniczenie, zwieszenie władzy rodzicielskiej,