Kancelaria Adwokatów i Radców Prawnych
DĄBEK&KUSIK
Publikacje
Sprawy spadkowe - Zachowek, a umowa dożywocia.
Kancelarie
Adwokatów i Radców Prawnych
DĄBEK & KUSIK
obsługa prawna firm i osób fizycznych
Lublin Hrubieszów Zamość Chełm Warszawa
Strona główna | O nas | Publikacje | Usługi | Kontakt
copyright by Magdalena Kusik-Balicka © 2017
22-500 Hrubieszów, ul. Rynek 36
adwokatka Magdalena Kusik–Balicka
radczyni prawna Małgorzata Dąbek
Kontakt z nami
Jesteśmy tutaj
W praktyce obsługi prawnej spraw spadkowych prowadzonych przez Kancelarię zdarzają się często zagadnienia związane z uprawnieniem do zachowku w kontekście: darowizny, przekazania gospodarstwa rolnego czy też dożywocia.
Zachowek to uprawnienie, które przysługuje określonym w kodeksie cywilnym spadkobiercom ustawowym, do żądania świadczenia, w przypadku gdy nie zostali oni powołani do dziedziczenia, pod warunkiem, że nie zostali wydziedziczeni (pozbawieni prawa do zachowku). O zachowek należy wystąpić na drogę sądową przeciwko spadkobiercy, a w określonych sytuacjach od obdarowanego ( do zachowku dolicza się różnego rodzaju nieodpłatne przekazania majątku).
Chodzi o takie przypadki, gdy uprawniony do zachowku nie może otrzymać pieniędzy od spadkobiercy lub zapisobiorcy windykacyjnego, wówczas może wystąpić do obdarowanego ( dotyczy to jednak darowizn doliczanych do spadku).Darowizna jest umowa, zgodnie z którą dochodzi do przeniesienia własności rzecz z majątku darczyńcy na obdarowanego bez korzyści zwrotnej korzyści na rzecz darczyńcy. Więcej o umowie darowizny, w tym o podatku od darowizny możecie Państwo dowiedzieć się w publikacji: Czy osoba najbliższa musi zapłacić podatek od darowizny ?
Zgodnie z obiegową opinią podobną do umowy darowizny są umowy o przekazanie gospodarstwa rolnego oraz umowa dożywocia. Jest to jednak mylny sąd, bowiem umowy te różnią się przede wszystkim, jeżeli chodzi o skutki dla spraw spadkowych ( możliwości uzyskania zachowka). Umowa o przekazanie gospodarstwa rolnego jest umową pod tytułem darmym, ale wartości gospodarstwa rolnego nie zalicza się do ustalania prawa do zachowku. ( więcej można przeczytać w publikacji: Przekazanie gospodarstwa rolnego, kiedy można dochodzić zachowku przed sądem?)
Natomiast umowa dożywocia, w kodeksie cywilnym została określona, jako umowa, mocą której nabywca, w zamian za przeniesienie na niego własności nieruchomości, zobowiązuje się zapewnić zbywcy utrzymanie dożywotnie. W praktyce oznacza to, iż umowa faktycznie darmowa nie jest. Nowy właściciel nieruchomości wprawdzie nie musi płacić ceny czy wynagrodzenia za przeniesienia na niego nieruchomości, jednak obciąża go obowiązek dożywotniego utrzymania poprzednika. Nabywca nieruchomości, może być obciążony obowiązkami, jakie strony określą w umowie, bowiem to w jej treści mogą określić, co kryje się pod pojęciem „dożywotniego utrzymania”. Jeżeli jednak brak jest szczegółowych postanowień wówczas należy sięgnąć do zakresu obowiązków określonych bezpośrednio w przepisach prawa cywilnego. Stosownie do przepisów kodeksu cywilnego dożywotnie utrzymanie powinno polegać na tym, że: nowy właściciel nieruchomości ma przyjąć zbywcę jako domownika, dostarczać mu wyżywienia, ubrania, mieszkania, światła i opału, zapewnić mu odpowiednią pomoc i pielęgnowanie w chorobie oraz sprawić mu, własnym kosztem, pogrzeb odpowiadający zwyczajom miejscowym.
W związku z tym, iż umowa dożywocia nie jest umową pod tytułem darmym odpada obowiązek zapłaty zachowku. Inaczej będzie w przypadku umowy darowizny. Obdarowany, co do zasady będzie zobowiązany do wypłaty zachowku: małżonkowi, dzieciom albo wnukom spadkodawcy. Dlatego też ważne jest, aby rozważając decyzję o przekazaniu majątku, warto skorzystać z pomocy adwokata albo radcy prawnego, który pomoże wybrać taką formę, która zabezpieczy również późniejsze roszczenia między spadkobiercami. Bowiem jak wskazano wyżej, umowa dożywocia, czy też umowa o przekazanie gospodarstwa rolnego mogą chronić przed obowiązkiem zapłaty zachowku, zaś umowa darowizny, takiego skutku nie odniesie i obdarowany może zostać uwikłany w sprawę spadkową.
Podobne publikacje:
-
Prawo spadkowe: stwierdzenie nabycie spadku czyli pierwszy krok w sprawie spadkowej,
-
Dziedziczenie z dobrodziejstwem inwentarza nie oznacza braku odpowiedzialności za długi zmarłego,
-
Przekazanie gospodarstwa rolnego, kiedy można dochodzić zachowku przed sądem?,
-
Śmierć wspólnika Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością ( Sp. z o.o. ), co robić ?