Kancelaria Adwokatów i Radców Prawnych
DĄBEK&KUSIK
Publikacje
Sprawy spadkowe - testament ustny
Kancelarie
Adwokatów i Radców Prawnych
DĄBEK & KUSIK
obsługa prawna firm i osób fizycznych
Lublin Hrubieszów Zamość Chełm Warszawa
Strona główna | O nas | Publikacje | Usługi | Kontakt
copyright by Magdalena Kusik-Balicka © 2017
22-500 Hrubieszów, ul. Rynek 36
adwokatka Magdalena Kusik–Balicka
radczyni prawna Małgorzata Dąbek
Kontakt z nami
Jesteśmy tutaj
Testament jest sposobem wyrażenia swojej woli na wypadek śmierci. Prawo cywilne dzieli testamenty na: własnoręczne, notarialne, alograficzne ( zawarte w obecności urzędnika i świadków) oraz testamenty szczególne: ustny, podróżny i wojskowy.
Testament ustny, wbrew obiegowej opinii, dla swoje ważności wymaga wypełnienia szeregu sformalizowanych wymagań. Odstępstwa od opisanych poniżej zasad kodeksu cywilnego będą skutkować nieważnością testamentu ustnego.
Sporządzenie testamentu ustnego
Wstępnie wskazać trzeba, że testament ustny może zostać sporządzony wyłącznie w dwóch sytuacjach, gdy następują okoliczności szczególne, opisane w prawie cywilnym.
Pierwszy przypadek związany jest z obawą rychłej śmierci. Chodzi o stan niepokoju, „rychły” oznacza bliski, taki, który nastąpi niebawem. Nie należy tej sytuacji utożsamiać z lękiem przed śmiercią, która wprawdzie musi nastąpić, ale w jakiejś bliżej nieokreślonej przyszłości. Spadkodawcy musi towarzyszyć świadomość zbliżającej się śmierci, z drugiej zaś strony konieczne jest zaistnienie obiektywnych, wynikających z wiedzy medycznej lub doświadczenia życiowego, podstaw do uznania, iż w momencie wyrażania testamentu w formie ustnej obawa rychłej śmierci faktycznie istniała.
Przesłanką uzasadniającą sporządzenie testamentu ustnego jest zaistnienie okoliczności szczególnych, w których inna forma testamentu np. własnoręczna nie może być zachowana ( jest to niemożliwe, albo znacznie utrudnione).
Wśród szczególnych okoliczności mogą wystąpić przyczyny związane z samym spadkodawcą ( jego choroba, niepełnosprawność uniemożliwiająca pisanie) albo też sytuacja zewnętrzna ( wojna, powódź, epidemia, katastrofa, wypadek drogowy).
Testament ustny wymaga uczestnictwa, co najmniej trzech świadków. Świadkowie testamentu ustnego muszą spełniać szereg przesłanek. Przede wszystkim muszą być w pełni świadome swojej roli oraz woli spadkodawcy. Świadkiem testamentu ustnego nie może być osoba:
-
która nie ma pełnej zdolności do czynności prawnych,
-
nie władają językiem, którym posługuje się spadkodawca,
-
jest niewidoma, głucha lub niema oraz nie potrafi czytać i pisać,
-
skazana prawomocnym wyrokiem sądowym za fałszywe zeznania,
-
dla której w testamencie została przewidziana jakakolwiek korzyść ( spadkobiorca, zapisobiorca ) ewentualnie: małżonek tej osoby, jej krewny lub powinowaty pierwszego i drugiego stopnia oraz osoba pozostająca z nią w stosunku przysposobienia.
Stwierdzenie testamentu ustnego
Po wyrażeniu woli przez spadkodawcę w obecności świadków, konieczne będzie „stwierdzenie” testamentu ustnego. Stwierdzenie treści testamentu ustnego dokonywane jest poprzez pisemne odwzorowanie ostatniej woli spadkodawcy albo w wyniku zgodnych zeznań świadków testamentu, złożonych przed sądem.
Pismo zawierające stwierdzenie testamentu musi wskazywać datę i miejsce jego sporządzenia oraz miejsce i datę wyrażenia ostatniej woli przez spadkodawcę ( wygłoszenia ustnego testamentu ). Pismo sporządza jeden ze świadków testamentu ustnego lub osoba trzecia oraz jest podpisywane przez spadkodawcę i co najmniej dwóch świadków, gdy nie ma podpisu spadkobiercy konieczny jest podpis trzech świadków. Osoba trzecia spisująca testament, podobnie jak świadkowie musi być obecna przy oświadczeniu ostatniej woli, nie być zainteresowaną rozporządzeniem testamentowy ( nie może być spadkobiercą testamentowym, ani też bliskim spadkobiercy testamentowego).
W terminie jednego roku należy sporządzić pismo stwierdzające treść woli spadkodawcy. Gdy nie dojdzie do pisemnego potwierdzenia testamentu ustnego, wówczas wymagane jest wytoczenie sprawy spadkowej, w toku której świadkowie testamentu potwierdza jego treść przed sądem. Zasadniczo przesłuchani muszą być trzej świadkowie woli spadkodawcy, możliwe jest ograniczenie przesłuchania do dwóch osób, jeżeli jednego ze świadków wiąże się z trudnymi do przezwyciężenia przeszkodami lub nie jest możliwe.
Wniosek o stwierdzenie testamentu ustnego należy, zgodnie z zasadami kodeksu cywilnego, złożyć w terminie pół roku od dnia otwarcia spadku ( śmierci spadkodawcy). Przed sądem świadkowie zobowiązani są w sposób szczegółowy opisać okoliczności dotyczące powstania testamentu.
Podobne publikacje:
-
Przekazanie gospodarstwa rolnego, kiedy można dochodzić zachowku przed sądem?,
-
Dziedziczenie z dobrodziejstwem inwentarza nie oznacza braku odpowiedzialności za długi zmarłego,
-
Staż pracy, a praca w gospodarstwie rolnym-wybrane przypadki.