Kancelaria Adwokatów i Radców Prawnych 

DĄBEK&KUSIK

      Kancelarie

        Adwokatów i Radców Prawnych 

          DĄBEK & KUSIK    

               obsługa prawna firm i osób fizycznych

                  Lublin  Hrubieszów  Zamość  Chełm Warszawa

Strona główna | O nas | Publikacje | Usługi | Kontakt 

copyright by Magdalena  Kusik-Balicka ©  2017

22-500 Hrubieszów, ul. Rynek 36

adwokatka Magdalena Kusik–Balicka

             +48 502782942

            adwokat@magdalenakusik.pl

radczyni prawna Małgorzata Dąbek     

                 +48605085714

                  m.dabek.kancelaria@gmail.com

Kontakt z nami

Jesteśmy tutaj

 Pracownicy, zleceniobiorcy, osoby prowadzące pozarolniczą działalność gospodarczą, wspólnicy spółek osobowych (spółki jawnej, spółki partnerskiej), wspólnik jednoosobowej spółki z ograniczoną odpowiedzialnością podlegają obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym.

Niekiedy obowiązek ubezpieczeń społecznych może dotyczyć osób, które formalnie nie mają zawartej żadnej umowy, ale czynnie uczestniczą przy prowadzeniu działalności gospodarczej swoich najbliższych. Chodzi tu o osoby określane przez art. 6 ust. 1 pkt 5 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz.U. Nr 137, poz. 887, ze zm. zwanej dalej USUS), jako osoby współpracujące przy prowadzeniami pozarolniczej działalności gospodarczej.  

Kim, jest osoba współpracująca przy działalności gospodarczej?

Taka osobą, zgodnie z przepisami i orzecznictwem sądów ubezpieczeniowych jest osoba, która świadczy pracę na rzecz firmy osoby najbliższej, bez sformalizowanego status. Nie ma tu klasycznego podporządkowania czy też ustalonego wynagrodzenia.

W myśl art. 8 ust. 11 USUS: „Za osobę współpracującą z osobami prowadzącymi pozarolniczą działalność, zleceniobiorcami oraz z osobami fizycznymi, wskazanymi w art. 18 ust. 1 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. - Prawo przedsiębiorców, o której mowa w art. 6 ust. 1 pkt 4-5a, uważa się małżonka, dzieci własne, dzieci drugiego małżonka i dzieci przysposobione, rodziców, macochę i ojczyma oraz osoby przysposabiające, jeżeli pozostają z nimi we wspólnym gospodarstwie domowym i współpracują przy prowadzeniu tej działalności lub wykonywaniu umowy agencyjnej lub umowy zlecenia; nie dotyczy to osób, z którymi została zawarta umowa o pracę w celu przygotowania zawodowego.

Mając powyższe na uwadze wyjaśnić należy, iż „współpraca” odbywa się w relacji z:

1. osobami prowadzącymi pozarolniczą działalność gospodarczą,

2.  zleceniobiorcami (umowa zlecenia oraz zrównane z nimi umowy o świadczenie usług), agentami ( umowa agencyjna) oraz z

3. osobami fizycznymi, które nie są objęte składkami na obowiązkowe ubezpieczenia społeczne przez okres 6 miesięcy z uwagi na preferencję (ulgę)  opisaną w prawie przedsiębiorców  - chodzi o rozpoczęcie działalności gospodarczej w ogóle, albo jej rozpoczęcie ponownie, ale po przerwie co najmniej 60 miesięcy od dnia jej ostatniego zawieszenia lub zakończenia, z tym zastrzeżeniem, że nie jest to  samozatrudnienie na rzecz byłego pracodawcy. 

Równocześnie z drugiej strony osoby współpracujące muszą być połączone węzłem bliskości, będąc: małżonkiem, dziećmi (własnymi, drugiego małżonka i przysposobionymi ) oraz rodzicami (biologicznymi i  adopcyjnymi), macochą i ojczymem oraz dodatkowo pozostawać we wspólnym gospodarstwie domowym.  

Czym jest współpraca ?

„Współpraca” nie jest wprost zdefiniowana w przepisach ustawy systemowej (USUS), jednak orzecznictwo Sądu Najwyższego oraz  sądów ubezpieczeń społecznych wyróżnia tu takie cechy jak:

1. bezpośredni związek czynności z przedmiotem działalności gospodarczej,

2. znaczenie dla prowadzonej działalności gospodarczej i skala czynności wykonywanych przez współpracownika,

3. stabilność, zorganizowanie, znaczący czas i częstotliwość podejmowanych czynności.

Taką charakterystykę współpracy można znaleźć między innymi w wyroku Sądu Najwyższego z dnia 19 maja 2021 roku w sprawie sygn. akt II USKP 56/21. W praktyce oznacza to nie każda pomoc osób najbliższych będzie uznawana za współpracę przy prowadzonej działalności gospodarczej. Takiego waloru nie będą miały czynności sporadyczne, określone przez organ rentowy, jako mało znaczące dla działalności gospodarczej.

Nie można pominąć, iż problem ubezpieczeń osób współpracujących rozbija się głównie o kwestię korzystania z dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego i pobierania zasiłków:  zasiłku chorobowego, macierzyńskiego, opiekuńczego.  

Praktyka Kancelarii  z zakresu obsługi prawnej firm i  spraw z zakresu ubezpieczeń społecznych dla osób fizycznych prowadzi do wniosku, że jeżeli osoba współpracująca korzysta z ubezpieczenia chorobowego – pobiera zasiłki: chorobowe, macierzyńskie, opiekuńcze, wówczas z prawdopodobieństwem graniczącym z pewnością ZUS wdroży kontrolę. Już na tym etapie postępowania konieczne jest udowodnienie, że spełnia się przesłanki do uznania za osobę współpracującą. Ważne jest, żeby jeszcze przed złożeniem pisemnych czy tez ustnych wyjaśnień uzyskać poradę prawną od adwokata, albo radcy prawnego zajmujących się sprawami ubezpieczeniowymi. Wiedzieć, bowiem należy, że ZUS w wielu przypadkach osób współpracujących objętych dobrowolnym ubezpieczaniem chorobowym wydaje decyzję niekorzystną dla ubezpieczonego.  W konsekwencji ustalenia, że dana osoba nie podlega obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym oraz dobrowolnemu ubezpieczeniu chorobowemu ZUS wydaje decyzję nakazującą zwrot pobranych zasiłków, przyjmując, iż jest to świadczenie nienależne.

Odmiennie traktowane są sprawy, w których nie dochodzi do zgłoszenia do ubezpieczeń społecznych. W takiej sytuacji, gdy ZUS uzyskuje wiedzę, o nawet sporadycznych czynnościach domowników związanych z działalnością gospodarczą swojego najbliższego ustala, że dana osoba współpracuje, a co za tym idzie nakazuje uiścić zaległe składki na ubezpieczenia społeczne.

Pamiętać należy, że od każdej decyzji ZUS służy odwołanie do sądu ubezpieczeń społecznych, jednak sprawy takie wymagają fachowego przygotowania przez prawnika (adwokata albo radcy prawnego), już na etapie zawiadomienia o wszczęciu postępowania przez ZUS, a często już przy zakładaniu działalności gospodarczej.

Podobne publikacje: 

•  Działalność gospodarcza w czasie zasiłku macierzyńskiego - czy można założyć i prowadzić własną firmę i równocześnie opiekować się dzieckiem?

• Działalność zarobkowa bez rejestracji działalność gospodarczej a obowiązki w zakresie składek ZUS,

• Staż pracy, a praca w gospodarstwie rolnym-wybrane przypadki

• Kara umowna w znacznej wysokości – czy zawsze trzeba płacić tak, jak zostało ustalone w umowie?

•  ZUS zadzwoni do chorego czyli nowe zasady kontroli zwolnień lekarskich.

• Nieterminowa wypłata świadczenia z ubezpieczeń społecznych, czy ZUS musi zapłacić odsetki ustawowe?,

• Nowe zasady Małego ZUS, czyli Mały ZUS Plus w 2020 roku. 

adwokat Magdalena Kusik-Balicka