Kancelaria Adwokatów i Radców Prawnych
DĄBEK&KUSIK
Publikacje
Strona główna | O nas | Publikacje | Usługi | Kontakt
copyright by Magdalena Kusik-Balicka © 2017
22-500 Hrubieszów, ul. Rynek 36
adwokatka Magdalena Kusik–Balicka
radczyni prawna Małgorzata Dąbek
Kontakt z nami
Jesteśmy tutaj
Sprawa cywilna, w tym sprawa gospodarcza, sprawa z zakresu prawa pracy czy sprawa rodzinna ( rozwód, separacja, alimenty, opieka nad dzieckiem), a także w sprawa karna może zostać rozstrzygnięta na niekorzyść strony przez sąd pierwszej instancji. W takiej sytuacji przysługuje środek zaskarżenia. Zaskarżyć (skargą kasacyjną) można również, w określonych przypadkach, wyroki sądów drugiej instancji, jednakże muszą być spełnione warunki wskazane w przepisach kodeksu postępowania cywilnego, w takim przypadku nie wystarczy to, że strona nie jest zadowolona z rozstrzygnięcia.
Przed nawias rozważań należy wysunąć uwagę ogólną. W aktualnym stanie prawnym procedury cywilnej nie jest możliwe zaskarżenie rozstrzygnięcia, w tym w postaci wyroku, postanowienia, zarządzenia, skargi bez uprzedniego złożenia wniosku o uzasadnianie. Wniosek o uzasadnianie należy złożyć również wówczas, gdy sąd z urzędu przesyła nam wydane na posiedzeniu niejawnym postanowienie z uzasadnieniem.
Złożenie apelacji krok po kroku
Krokiem pierwszym, który prowadzi do zaskarżenia wyroku jest złożenie wniosku o uzasadnienie. Na wstępie należy wyjaśnić, iż w każdym przypadku gdy planujemy zaskarżyć rozstrzygnięcie sądu (wyrok, postanowienie, zarządzenie, czynność referendarza sądowego ) musimy zgłosić wniosek o uzasadnienie tego orzeczenia. W niniejszym opracowaniu, jako wyrok traktowane jest również postanowienie w postępowaniu nieprocesowym (postanowienie rozstrzygające istotę sprawy w sprawach tj.: sprawy spadkowe, sprawy o podział majątku wspólnego, zniesienie współwłasności, ustanowienie służebności).
Z wnioskiem o uzasadnienie wystąpić należy w terminie 7 dni od dnia ogłoszenia wyroku albo jego doręczenia. Zasadą, jest to, że sąd z urzędu ( sam z siebie ) nie doręcza stronie wyroku, wyjątek stanowią tzw. wyroki zaoczne czyli wydane bez udziału stron, albo bez udziału strony, jak również wówczas doręczenia stronie albo uczestnikowi postępowania pozbawionemu wolności. W innych przypadkach każdy, bez względu na to czy był obecny na ogłoszeniu wyroku czy też nie musi, do sądu który wydał wyrok, w terminie 7 dni złożyć wniosek o uzasadnienie. Termin zachowany jest wówczas, gdy pismo nie później niż w ostatnim dniu zostanie złożone w sądzie w biurze podawczym albo wysłane pocztą ( więcej o terminach w sprawach cywilnych w publikacji: Jak liczy się terminy w sprawach cywilnych? ). Gdy dojdzie do uchybienia terminowi , jeżeli strona bez własnej winy ( np. z powodu choroby) spóźniła się ze złożeniem wniosku o uzasadnianie, termin ten , na wniosek strony złożony również w terminie 7 dni może zostać przywrócony.
Wniosek o uzasadnienie:
musi być złożony na piśmie do sądu, który wydał wyrok ( osobiście albo za pośrednictwem poczty),
musi zawierać: sygnaturę akt sprawy, oznaczenie strony ( imienia nazwiska i adresu wnioskodawcy), oznaczenie daty wyroku oraz określenie czy uzasadnienie ma dotyczyć części czy całości wyroku ( postanowienia),
być opłacony ( w większości lecz nie w każdej sprawie).
Opłata od wniosku o uzasadnianie jest stała i wynosi 100 zł, w niektórych przypadkach strony nie muszą uiszczać tej opłaty, dotyczy to zarówno osób zwolnionych w całości z kosztów sądowych w danej sprawie, jak i zwolnionych z mocy prawa oraz w niektórych kategoriach spraw np. strona dochodząca alimentów, gmina, organizacja pozarządowa). Poza nawiasem tych rozważań należy wskazać, iż opłata od wniosku o uzasadnianie, zasadniczo wszystkich orzeczeń ( postanowień, zarządzeń, skarg na czynność referendarza), została wprowadzona od dnia 21 sierpnia 2019 roku. Przed tą datą każda strona miała prawo we własnej sprawie bezpłatnie uzyskać pisemne motywy rozstrzygnięcia sądu. Ustawa nowelizująca procedurę cywilną skutkuje tym, że procesy cywilne są droższe, bardziej skomplikowane, zaś z drugiej strony nie poprawiła się ich szybkość, co było głównym argumentem ustawodawcy.
Opłatę należy wnieść w kasie sądu albo na rachunek bankowy sądu (odpowiednio wydziału ), który wydał wyrok. Na stronach internetowych sądów można znaleźć numery odpowiednich rachunków bankowych. Dowód zapłaty powinien zostać dołączony do pisma. W przypadku, gdy strona zdecyduje się na wniesienie środka zaskarżenia ( apelacji, sprzeciwu od wyroku zaocznego, skargi kasacyjnej, zażalenia) opłata zostanie zaliczona na poczet opłaty od tego środka. Jednakże sąd nie zwróci różnicy w wysokościach opłaty od środka zaskarżenia a wniosku o uzasadnianie. Antologicznie, jeżeli strona po otrzymaniu uzasadniania rozmyśli się i nie zaskarży wyroku, traci opłatę.
Złożenie apelacji
Po doręczeniu stronie uzasadnienia wyroku otwiera się jej termin do wniesienia środka zaskarżenia, w przypadku apelacji jest to 14 dni od dnia doręczenia ( termin ten może być dłuższy, o ile doszło do przedłużenia terminu do uzasadnienia oraz strona zostanie poinformowana o przedłużeniu terminu). Apelacja, to sformalizowane pismo procesowe i niejednokrotnie, jego napisanie, wymaga pomocy prawnika zawodowego (radcy prawnego albo adwokat). Zgodnie z przepisami kodeksu postępowania cywilnego apelacja musi zawierać:
określenie Sądu, sygnatury akt, wyroku, stron, pełnomocników ( i ich danych adresowych),
określenie wartości przedmiotu zaskarżenia,
powołanie zarzutów i ich uzasadnienie,
określenie czy wyrok zaskarżany jest w całości czy w części,
ewentualne powołanie nowych faktów i dowodów ( w niektórych przypadkach będzie to wykluczone),
określenie czy strona domaga się zmiany czy uchylenia wyroku.
Apelację rozpoznaje sąd wyższej instancji, jednak składana jest do sądu, który wydał skarżony wyrok i następnie, po weryfikacji warunków formalnych, przekazywana jest wraz z aktami do sądu drugiej instancji.
Zgodnie z uchwałą Sądu Najwyższego z dnia 29 września 2020 roku, w sprawie sygn. akt III UZP 2/20 w sytuacjach, gdy złożone przez stronę pismo nie wskazuje wprost czy jest to apelacja czy wniosek o uzasadnienie strona powinna zostać zobowiązana przez sąd do wyjaśnienia, jaki jest charakter złożonego pisma. Dopiero wówczas sąd odrzucić apelację, jako niedopuszczalną, jeżeli strona złożyła środek bez uprzednio złożonego wniosku o uzasadnianie, gdy jednak strona wypowie się, że jest to wniosek o uzasadnienie stronie należy takie uzasadnianie doręczyć takie uzasadnienie doręczyć pouczając, o ile występuje bez adwokata albo radcy prawnego, o sposobie i terminie wniesienia środka zaskarżenia.